BHIC

Het BHIC heeft van de gemeenten Gassel, Schaijk en Zeeland enkele honderden aanvragen en machtigingen tot het dragen van een vuurwapen op naam doorzoekbaar gemaakt en op de website gezet. Het gaat om documenten over de periode vanaf het ingaan van de Vuurwapenwet in 1919 tot het begin van de Tweede Wereldoorlog in 1940.
Anders dan in de Verenigde Staten, waar het dragen van een wapen een grondrecht is, kende Nederland tot de 20e eeuw nauwelijks regelgeving aangaande wapenbezit. Om stroperij tegen te gaan werd in 1896 eerst het dragen van wapens verboden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog namen veel vluchtelingen wapens mee naar het neutrale Nederland, aan het einde van de oorlog onstonden bovendien in diverse landen revoluties. Om gewapend verzet tegen de eigen overheid te voorkomen werd in 1919 de Vuurwapenwet van kracht: alle wapens moesten worden ingeleverd en het dragen van een wapen was vanaf dan alleen nog mogelijk als aan de drager daarvan een speciale machtiging was verleend.

Zo'n machtiging moest in principe ieder jaar opnieuw worden aangevraagd. Vanaf dat moment zien we dan ook in de archieven aanvraagformulieren en machtigingen terug. Tenminste als deze documenten bewaard zijn gebleven, want dit was niet verplicht. Veel stukken zijn dan ook vernietigd. Het BHIC heeft echter van in ieder geval Gassel, Schaijk en Zeeland series documenten in de archieven teruggevonden. Deze zijn gescand en vanaf nu toegankelijk via de website. Voor wat betreft de stukken van Zeeland zijn we de heemkundekring dankbaar voor het kunnen digitaliseren daarvan.
De gevonden aanvragen en machtigingen zijn doorzoekbaar op naam. Deze documenten bevatten namen, beroepen, adressen, vermeldingen van het soort vuurwapen en regelmatig de reden voor het mogen dragen daarvan. Bovendien vind je in veel gevallen een foto van de persoon in kwestie. Het loont daarnaast om ook door andere documenten te bladeren. Je vindt daarin onder meer bewijzen voor het inleveren van wapens en redenen voor het afwijzen van aanvragen. Waar dergelijke stukken tussen de aanvragen en machtigingen waren gevoegd (het geval bij Gassel en Zeeland) zijn deze mee gescand en online te bekijken. In het geval van Schaijk kunnen dergelijke stukken op onze studiezaal in Grave worden ingezien (inv.nrs. 1086 en 1088 van toegangsnr. 7626).

De meeste machtigingen werden overigens afgegeven voor landbouwers, in dit geval zo'n tweederde van alle aanvragen. Landbouwers mochten een wapen dragen voor de veiligheid van huis en erf, bijvoorbeeld tegen schadelijk ongedierte. Maar ook werden machtigingen verleend aan bakkers, metselaars en zelfs aan een pastoor, helaas in dat geval zonder opgave van reden.